Cỏ cú chữa các chứng đau bụng

Các chứng đau bụng do hư hàn, uất khí, ăn không tiêu, kinh nguyệt không đều... đều có thể cải thiện nhờ cỏ cú.

Cây hương phụ (cỏ cú) mọc tự nhiên ở bãi biển, củ chắc, mập, ruột màu hồng nhạt. Khi dùng làm thuốc thì phơi khô, đem giã cùng với trấu cho rụng hết lông, cứ hai phần cỏ cú giã với một phần trấu. Nên chế biến cỏ cú đủ dùng trong khoảng nửa tháng vì khó bảo quản.

Cứ 1 kg cỏ cú thì chia 500 gr đem tẩm với nước tiểu trẻ em (lấy phần nước tiểu giữa bãi khoảng 50 -60 ml, phần đầu bãi chỉ lấy 5 -10 ml, phần cuối bỏ đi). Còn lại 500 gr tẩm với khoảng 400 gr giấm. Tẩm xong để qua đêm, sau đó đem cả hai thứ đã tẩm này giã giập nát, sao khô, đến lúc ngửi có mùi thơm là dùng được.

Thuốc từ cỏ cú được dùng để chữa các chứng đau bụng do hư hàn, uất khí, ăn không tiêu, trị chứng kinh nguyệt không đều.

Dùng 40 gr cỏ cú, 80 gr riềng khô đem tán bột mịn, trộn đều, bảo quản trong lọ kín. Uống với nước chè nóng, người lớn dùng ngày 6 - 8 gr, trẻ em dùng ngày 2 - 3 gr để trị chứng đầy bụng, đau bụng, rối loạn tiểu.

Chú ý: Người âm hư, huyết nhiệt không nên dùng nhiều.

Cỏ cú dùng làm thuốc (tên thông dụng là hương phụ) là loại mọc ở bãi biển, củ to mọc chắc thơm, ruột hồng nhạt. Khi dùng phải phơi thật khô, giã với trấu (cứ 1 kg hương phụ giã với 0,5 kg trấu) bằng chày nhọn cho trụi hết lông.

Trong các loại cổ phương, hương phụ là vị thuốc giữ vai trò quan trọng, nhiều khi là chủ lực, nhưng phải chế biến rất công phu, gọi là hương phụ chế.

Lấy 1kg hương phụ sống, chia làm 4 phần, mỗi phần 250g.

- Một phần tẩm với 200ml giấm.

- Một phần tẩm với 200ml đồng tiện (nước tiểu trẻ em)

- Một phần tẩm với 200ml nước muối dung dịch 15% (có 15g muối trong 100g dung dịch).

- Một phần tẩm với 200ml rượu 400.

Mỗi phần tẩm xong để 1 đêm, hôm sau giã dập phơi khô có mùi thơm là được.

Theo Đông y, hương phụ có tác dụng điều khí, khai uất, thông kinh. Thường được dùng làm thuốc trị kinh nguyệt không đều, đau bụng do hư hàn, do uất hoặc do thực tích.

Ngày dùng 6-12g.

Người âm hư huyết nhiệt không nên dùng.

Đơn thuốc:

1. Kinh nguyệt không đều, gần kỳ kinh hay đau bụng: hương phụ chế tán bột ngày uống 10g với nước nóng hoặc nước ngải cứu.

2. Trị đau bụng, đầy bụng, rối loạn tiêu hóa: hương phụ 40g, riềng khô 80g.

Riềng chọn rễ nhỏ màu vàng nhạt. Hai thứ tán nhỏ cất vào lọ kín, mỗi lần uống 6-8g (trẻ em mỗi lần uống 2-4) với nước chè nóng.